इतिहास

आज सकाळी वर्तमानपत्र वाचताना मला एका बातमीने आकर्षित केले. ३० जानेवारी १९४८ रोजी महात्मा गांधींची हत्या झाली होती. या घटनेने भारताच्या इतिहासात एक काळा दिवस म्हणून नोंद झाली आहे.

या घटनेची आठवण मला इतिहासातील इतर महत्त्वाच्या घटनांबद्दल विचार करायला लावली. चला तर मग, आजच्या दिवशी घडलेल्या जगातील काही महत्त्वाच्या घटना, प्रसिद्ध व्यक्तींचे जन्मदिवस आणि निधन यांची माहिती घेऊया.

३० जानेवारी: जगाचा इतिहास

महत्त्वाच्या घटना:

• १६४९: इंग्लंडचा राजा चार्ल्स पहिला याला मृत्युदंड देण्यात आला.
• १८८२: अमेरिकन संशोधक थॉमस अल्वा एडिसन यांनी पहिला विद्युत केंद्र सुरू केला.
• १९३३: अॅडॉल्फ हिटलर जर्मनीचा चान्सेलर बनला.
• १९४८: महात्मा गांधींची हत्या झाली.
• १९६९: द बीटल्स या बँडने त्यांचा शेवटचा सार्वजनिक कार्यक्रम सादर केला.
• १९७२: उत्तर आयर्लंडमध्ये ‘ब्लडी संडे’ घटना घडली ज्यामध्ये ब्रिटीश सैन्याने १४ निदर्शकांना गोळ्या घातल्या.
• २००१: इंग्लंडमध्ये ‘फूट अँड माऊथ’ रोगाचा प्रादुर्भाव झाला.

जन्मदिवस:

• १८८२: फ्रँकलिन डी. रुझवेल्ट, अमेरिकेचे ३२ वे राष्ट्राध्यक्ष
• १९२५: डग्लस एंजेलबार्ट, संगणक माऊसचा शोधक
• १९३०: जीन हैकमन, अमेरिकन अभिनेता
• १९३७: व्हॅनेसा रेडग्रेव्ह, ब्रिटीश अभिनेत्री
• १९४९: पीटर एग्रे, ब्रिटीश गायक

निधन:

• १६४९: चार्ल्स पहिला, इंग्लंडचा राजा
• १९४८: महात्मा गांधी, भारतीय स्वातंत्र्यसैनिक
• १९६३: फ्रान्सिस पॉल्स, अमेरिकन चित्रकार
• २००६: कोरेटा स्कॉट किंग, अमेरिकन लेखिका आणि कार्यकर्ती

मराठी टुडे: जगातील घडामोडींची माहिती

मराठी टुडे हे एक असे व्यासपीठ आहे जेथे तुम्हाला जगातील घडामोडींची सखोल माहिती मिळेल. आम्ही विद्यार्थी, मुले आणि आधुनिक पालकांसाठी जगातील बातम्या, संस्कृती, इतिहास आणि इतर विषयांवर सखोल संशोधन करून माहिती देतो. आमच्या वेबसाइटवर तुम्हाला जगातील latest news, cultural information, and historical facts मिळतील.

३० जानेवारी हा दिवस इतिहासात अनेक महत्त्वाच्या घटनांसाठी ओळखला जातो. या दिवशी घडलेल्या घटना, प्रसिद्ध व्यक्तींचे जन्मदिवस आणि निधन यांची आठवण करून आपण इतिहासातून धडा घेऊ शकतो आणि भविष्यासाठी प्रेरणा घेऊ शकतो.

आजच्या या दिनविशेषातून तुम्हाला कोणती घटना सर्वात जास्त प्रभावित करते?

इतिहासातील आजच्या दिनविशेषाची माहिती वाचून तुम्हाला जगाबद्दल अधिक जाणून घेण्याची इच्छा झाली का?

आजचा दिनविशेष: २९ जानेवारी

आज २९ जानेवारी. नवीन वर्षाचा पहिला महिना जवळजवळ संपत आला आहे. पण या महिन्यात अजूनही अनेक महत्त्वाच्या घटना घडल्या आहेत. चला तर मग पाहूया आजच्या दिवशी इतिहासात काय काय घडलं ते.

जगातील महत्त्वाच्या घटना:

• १८४५ – एडगर अ‍ॅलन पो यांची प्रसिद्ध कविता “द रेव्हन” पहिल्यांदा न्यू यॉर्क इव्हिनिंग मिरर मध्ये प्रकाशित झाली.
• १८८६ – कार्ल बेन्झ यांनी पहिल्या गॅसोलीनवर चालणाऱ्या कारचे पेटंट मिळवले.
• १९१६ – पहिले महायुद्ध: जर्मनीने पॅरिसवर पहिल्यांदा हवाई हल्ला केला.
• १९३६ – पहिले महायुद्ध: जर्मनीने पॅरिसवर पहिल्यांदा हवाई हल्ला केला.
• १९९६ – फ्रान्सने अणुचाचण्या थांबवल्या.

प्रसिद्ध व्यक्तींचे जन्मदिवस:

• १८४३ – विल्यम मॅककिनले, अमेरिकेचे २५ वे राष्ट्राध्यक्ष
• १९०१ – हिपॉलिटो य्रिगोयेन, अर्जेंटिनाचे राष्ट्राध्यक्ष
• १९५४ – ओप्रा विन्फ्रे, अमेरिकन टॉक शो होस्ट आणि अभिनेत्री
• कॅथरीन रॉस: ‘द ग्रॅज्युएट’ आणि ‘बुच कॅसिडी अँड द सनडान्स किड’ या चित्रपटांमधील अभिनेत्री कॅथरीन रॉस या ८५ वर्षांच्या झाल्या आहेत.
• महाराणा प्रताप (मृत्यू १५९७): मेवाडचे प्रख्यात राजपूत शासक, मुघलांविरुद्ध त्यांच्या शौर्यासाठी आणि प्रतिकारासाठी ओळखले जाणारे.
• पिलू मोदी (मृत्यू १९८३): स्वतंत्र पक्षाचे एक प्रमुख नेते आणि लोकसभेचे सदस्य.
• अ‍ॅडम लँबर्ट: गायक आणि ‘अमेरिकन आयडॉल’ फेम अ‍ॅडम लँबर्ट ४३ वर्षांचे झाले आहेत.
• टॉम सेलेक: ‘मॅग्नम, पी.आय.’ या मालिकेतून प्रसिद्धी मिळवलेले अभिनेते टॉम सेलेक यांचा आज ८० वा वाढदिवस आहे.

प्रसिद्ध व्यक्तींचे निधन:

• १८२० – जॉर्ज तिसरा, युनायटेड किंग्डमचा राजा
• १९६९ – ऍलन ड्युलेस, अमेरिकन गुप्तचर अधिकारी
• २००२ – अ‍ॅस्ट्रिड लिंडग्रेन, स्वीडिश लेखिका
• पॅडी चायेफस्की (१९२३ – १९८१): अमेरिकन नाटककार आणि पटकथालेखक, ज्यांनी ‘नेटवर्क’ आणि ‘हॉस्पिटल’ सारख्या चित्रपटांसाठी ऑस्कर पुरस्कार जिंकले होते.
• लेस्ली ब्रिकस (१९३१ – २०२१): इंग्रजी नाटककार आणि संगीतकार, ज्यांनी ‘विली वोंका अँड द चॉकलेट फॅक्टरी’ आणि ‘डॉक्टर डुलिटल’ सारख्या चित्रपटांसाठी संगीत दिले होते.
• या व्यतिरिक्त, आज इतरही काही कलाकारांची पुण्यतिथी आहे:
• अ‍ॅनी वर्शिंग (१९७७ – २०२३): अमेरिकन अभिनेत्री, ‘२४’ आणि ‘बॉश’ सारख्या टीव्ही मालिकांमध्ये भूमिका केल्या.
• अ‍ॅडामा निआने (१९६६ – २०२३): फ्रेंच अभिनेता, ‘गेट इन’ या चित्रपटात भूमिका केली.

मराठी टुडे वर आम्ही विद्यार्थी, मुले आणि आधुनिक पालकांना महाराष्ट्रातील नवीनतम बातम्या, पालकत्व, संस्कृती, इतिहास यावर विस्तृत संशोधन करून मदत करतो. आमच्या वेबसाइटवर तुम्हाला मराठी वाचकांसाठी उपयुक्त माहिती मिळेल.

२९ जानेवारी हा दिवस इतिहासात अनेक महत्त्वाच्या घटनांसाठी ओळखला जातो. या दिवशी जन्मलेल्या आणि निधन झालेल्या प्रसिद्ध व्यक्ती देखील आपल्याला आठवतात. इतिहासातील या महत्त्वाच्या तारखा आणि व्यक्तींबद्दल जाणून घेतल्याने आपल्याला भूतकाळातील चुकांपासून धडा घेता येतो आणि भविष्यात चांगले निर्णय घेता येतात, नाही का?

इतिहास हा आपल्याला भूतकाळाशी जोडणारा दुवा आहे. २९ जानेवारी रोजी घडलेल्या घटना आपल्याला काय शिकवतात?

आज सकाळी उठताच एक वेगळाच उत्साह जाणवत होता. कारण आज २६ जानेवारी, भारताचा प्रजासत्ताक दिन! पण जगात आजच्या दिवशी इतर कोणत्या घटना घडल्या असतील? कोणत्या महान व्यक्तींचा जन्म किंवा निधन झाले असेल? या कुतूहलाने मी “मराठी टुडे” वर आजच्या दिनविशेषाची माहिती शोधली. चला तर मग, २६ जानेवारीच्या इतिहासातील काही महत्वाच्या पानांवर एक नजर टाकूया!

२६ जानेवारीचा दिनविशेष

जगातील महत्वाच्या घटना:

• १५३१: पोर्तुगालमधील लिस्बन शहरात भूकंपामुळे ३०,००० लोकांचा मृत्यू झाला. (स्त्रोत: History.com)
• १७८८: कॅप्टन आर्थर फिलिपच्या नेतृत्वाखालील पहिला ब्रिटिश जहाजांचा ताफा ऑस्ट्रेलियातील सिडनी येथे पोहोचला. हा दिवस आता ऑस्ट्रेलिया डे म्हणून साजरा केला जातो. (स्त्रोत: Britannica.com)
• १९३०: भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसने भारताला पूर्ण स्वराज्याची मागणी करणारा ठराव मंजूर केला. (स्त्रोत: Indian National Congress)
• १९५०: भारत प्रजासत्ताक झाला आणि भारतीय संविधान लागू झाले. डॉ. राजेंद्र प्रसाद हे भारताचे पहिले राष्ट्रपती बनले. (स्त्रोत: Constitution of India)

जन्मदिवस:

• १९२५: पॉल न्यूमन, अमेरिकन अभिनेता आणि दिग्दर्शक (निधन: २००८)
• १९२८: रॉजर वादिम, फ्रेंच चित्रपट दिग्दर्शक (निधन: २०००)
• १९५८: एलेन डीजेनरेस, अमेरिकन कॉमेडियन, अभिनेत्री आणि टेलिव्हिजन होस्ट
• १४९७ जपानचा सम्राट गो-नारा (१५२६-५७), सेनगोकू काळात राज्य करत होता (मृत्यू १५५७)
• १५४१ फ्लोरेंट क्रेस्टियन, फ्रेंच लेखक आणि व्यंगचित्रकार, ऑर्लियन्स, फ्रान्स येथे जन्म (मृत्यू १५९६)
• १६१३ जोहान जेकब वोलेब, स्विस ऑर्गेनिस्ट, धर्मशास्त्रज्ञ आणि संगीतकार, बासेल, स्वित्झर्लंड येथे जन्म (मृत्यू १६६७)
• १६६७ हेन्रिकस झ्वार्डेक्रून, डच ईस्ट इंडीजचे डच गव्हर्नर-जनरल (१७१८-२५) ज्यांनी जावामध्ये कॉफी पीक आणले, रॉटरहॅम, डच प्रजासत्ताक येथे जन्म (मृत्यू १७२८)
• १७०८ विल्यम हेस, ब्रिटिश संगीतकार आणि ऑर्गेनिस्ट, ग्लॉस्टर, इंग्लंड येथे बाप्तिस्मा घेतला (मृत्यू १७७७)
• १७१५ क्लॉड एड्रियन हेल्व्हेटियस, फ्रेंच वादग्रस्त तत्वज्ञानी (ऑन द माइंड), पॅरिस, फ्रान्स येथे जन्म (मृत्यू १७७१)
• १७१६ जॉर्ज सॅकव्हिल जर्मेन, पहिले व्हिस्काउंट सॅकव्हिल, ब्रिटिश सैनिक आणि राजकारणी (स्वातंत्र्य युद्धादरम्यान अमेरिकेचे परराष्ट्र सचिव), लंडन, इंग्लंड येथे जन्म (मृत्यू १७८५)
• १७२२ अलेक्झांडर कार्लाइल, स्कॉटिश चर्च नेते (जनरल असेंब्लीचे मॉडरेटर १७७०), कमरट्रीज, डमफ्रीशायर येथे जन्म (मृत्यू १८०५)
• १७४२ जोहान फ्रेडरिक लुडविग सिव्हर्स, जर्मन संगीतकार, हॅनोव्हर, हॅनोव्हर मतदार संघ, पवित्र रोमन साम्राज्य (मृत्यू) येथे जन्म. १८०६)
• १७४८ इमॅन्युएल अलॉयस फोर्स्टर, बोहेमियन संगीतकार आणि संगीत शिक्षक, प्रशियाच्या राज्याच्या निडरस्टेना (आता स्किनावका डोल्ना, पोलंड) येथे जन्म (मृत्यू १८२३)
• १७६३ चार्ल्स चौदावा [जीन बर्नाडोट], स्वीडन आणि नॉर्वेचा राजा (१८१८-४४), फ्रान्सचा मार्शल, पॉ, फ्रान्स येथे जन्म (मृत्यू १८४४)
• १७७१ जेकब अँड्रीज व्हॅन ब्राम, डच व्यापारी आणि वसाहतवादी प्रशासक (सुरीनाम), चिन-सुरा येथे जन्म (मृत्यू १८२०)
• १७८१ अचिम वॉन अर्निम [लुडविग जोआकिम वॉन अर्निम], जर्मन रोमँटिक कवी आणि लेखक (डेस कनाबेन वंडरहॉर्न), बर्लिन, ब्रँडनबर्गच्या मार्गाव्हिएट येथे जन्म (मृत्यू १८३१)
• १७८६ बेंजामिन हेडन, ब्रिटिश चित्रकार (वेटिंग फॉर द टाइम्स), प्लायमाउथ, इंग्लंड येथे जन्म (मृत्यू १८४६)
• १८१३ जुआन पाब्लो दुआर्टे, डोमिनिकन संस्थापक पिता, हिस्पॅनियोला येथील सांतो डोमिंगो येथे जन्म (मृत्यू १८७६)
• १८१४ रुफस किंग, अमेरिकन वृत्तपत्र संपादक, राजकारणी आणि ब्रिगेडियर जनरल (युनियन आर्मी), न्यू यॉर्क शहरात जन्म (मृत्यू १८७६)

निधन:

• १८२३: एडवर्ड जेनर, इंग्रजी वैद्य आणि शास्त्रज्ञ, ज्यांनी देवी रोगाची लस शोधून काढली (जन्म: १७४९) (स्त्रोत: Britannica.com)
• १९४५: नील्स बोहर, डेनिश भौतिकशास्त्रज्ञ, ज्यांना अणु संरचनेवरील त्यांच्या कार्यासाठी १९२२ मध्ये भौतिकशास्त्राचा नोबेल पुरस्कार मिळाला (जन्म: १८८५) (स्त्रोत: Nobel Prize)
• ९४६ एडगीथ, इंग्रजीत जन्मलेली जर्मन राणी, पवित्र रोमन सम्राट ओटो पहिला याची पत्नी
• ११०९ फ्रेंच संत कोटॉक्सचा अल्बेरिकस, यांचे निधन
• १५६७ निकोलस वॉटन, इंग्रजी राजदूत, हेन्री आठवा आणि क्लीव्हजची अँनी यांचे लग्न जुळवून घेतले, त्यांचे सुमारे ७० व्या वर्षी निधन
• १६३० हेन्री ब्रिग्ज, इंग्रजी गणितज्ञ (जन्म १५५६)
• १६३६ जीन हॉटमन, मार्क्विस डी व्हिलर्स-सेंट-पॉल, फ्रेंच राजदूत (जन्म १५५२)
• १६९७ जॉर्ज मोहर, डॅनिश गणितज्ञ ज्यांनी मोहर-माशेरोनी प्रमेय सिद्ध केला, त्यांचे ५६ व्या वर्षी निधन
• १७०६ गिलाउम पोइटेविन, फ्रेंच सर्प (आता अस्पष्ट बास वाद्य) वादक, मायत्रे डी चॅपेल आणि संगीतकार, यांचे ५९ व्या वर्षी निधन
• १७४४ लुडविग अँड्रियास ग्राफ खेवेनहुलर, ऑस्ट्रियन फील्ड मार्शल, ६० व्या वर्षी निधन
• १७५० अल्बर्ट शुल्टेन्स, डच भाषाशास्त्रज्ञ (जन्म १६८६)
• १७५२ जीन-फ्रँकोइस डी ट्रॉय, फ्रेंच चित्रकार (रोकोको शैली) यांचे ७२ व्या वर्षी निधन
• १७९५ जोहान क्रिस्टोफ फ्रेडरिक बाख, जर्मन संगीतकार आणि जोहान सेबॅस्टियन बाख यांचे ५ वे पुत्र, ६२ व्या वर्षी निधन
• १७९८ ख्रिश्चन गॉटलॉब नीफे, जर्मन संगीतकार, कंडक्टर आणि लुडविग व्हॅन बीथोव्हेन यांचे शिक्षक, ४९ व्या वर्षी निधन [काही स्त्रोत तारीख २८ देतात]
• १७९९ गॅब्रिएल क्रिस्टी, उत्तर अमेरिका आणि कॅरिबियनमधील ब्रिटिश जनरल जे क्यूबेकमध्ये स्थायिक झाले होते, त्यांचे ७६ व्या वर्षी निधन
• १८०३ जॉर्ज फॉन पास्टरविझ, ऑस्ट्रियन संगीतकार, ७२ व्या वर्षी निधन

मराठी टुडे हे विद्यार्थी, मुले आणि आधुनिक पालकांना महाराष्ट्राच्या संस्कृती, इतिहास आणि बातम्यांबद्दल माहिती प्रदान करते. आमच्याकडे पालकत्व, ताज्या बातम्या, संस्कृती, महाराष्ट्राचा इतिहास या विषयांवर सखोल संशोधन उपलब्ध आहे जे मराठी वाचकांना उपयुक्त ठरेल.

२६ जानेवारी हा दिवस भारतासाठी खूप महत्वाचा आहेच, पण जगातही या दिवशी अनेक महत्वाच्या घटना घडल्या आहेत. या इतिहासाचे ज्ञान आपल्याला भूतकाळातून शिकण्यास आणि भविष्यासाठी प्रेरणा घेण्यास मदत करते. तर मग, आजच्या या दिनविशेषातून आपण काय शिकू शकतो आणि आपल्या जीवनात कसे बदल घडवू शकतो?

२६ जानेवारीच्या इतिहासातील रोमांचक प्रवासात सामील व्हा आणि जगातील घडामोडींबद्दल जाणून घ्या!

आज, १७ जानेवारीला जगात आणि भारतात घडलेल्या महत्त्वपूर्ण ऐतिहासिक घटनांचा आढावा घेऊया. या दिवशी कोणत्या घटनांनी इतिहास घडवला, कोणत्या महान व्यक्तींचा जन्म झाला किंवा निधन झाले, हे जाणून घेऊया.

१७ जानेवारी: इतिहास सांगतोय काय?

आजचा दिवस, १७ जानेवारी, इतिहासात अनेक कारणांनी महत्त्वपूर्ण आहे. या दिवशी जगभरात आणि भारतात अनेक महत्त्वपूर्ण घटना घडल्या आहेत. काही घटनांनी जग बदलले तर काही घटनांनी आपल्या देशाच्या इतिहासात एक नवीन अध्याय जोडला.

भारतात

• १९५६: बेळगाव, कारवार आणि बिदर जिल्हे म्हैसूर राज्यात विलीन करण्याचा निर्णय घेण्यात आला.
• १९४६: संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषदेची पहिली बैठक झाली.
• १९३२: मराठी साहित्यिक मधुकर केचे यांचा जन्म.
• १९१८: प्रसिद्ध चित्रपट निर्माते कमाल अमरोही यांचा जन्म.
• १९०५: गणितज्ञ दत्तात्रय रामचंद्र कापरेकर यांचा जन्म.
• २०२५: हिंदी चित्रपट इमरजन्सी प्रदर्शित झाला खूप दिवसांच्या प्रयत्नानंतर. हा चित्रपट बऱ्याच राजनैतिक धाग्यात अडकलेला होता.

जगभरात

• १७७३: कॅप्टन जेम्स कुक यांनी अंटार्क्टिक वृत्त पार केले.
• १९१२: रॉबर्ट फाल्कन स्कॉट दक्षिण ध्रुवावर पोहोचले.
• १९४५: दुसरे महायुद्ध: रशियन फौजांनी पोलंडमधील वॉर्सा शहर उद्ध्वस्त केले.

आजच्या दिवशी जन्मलेल्या काही प्रसिद्ध व्यक्ती:

• एम. जी. रामचंद्रन (तमिळनाडुचे मुख्यमंत्री, अभिनेते)
• शकुंतला परांजपे (समाजसेविका)
• सुचित्रा सेन (अभिनेत्री)
• ज्योत्स्ना देवधर (लेखिका)

आजच्या दिवशी निधन झालेल्या काही प्रसिद्ध व्यक्ती

• पंडित बिरजू महाराज (कथ्थक नर्तक)
• डॉ. व्ही. टी. पाटील (ताराराणी विद्यापीठाचे संस्थापक)

अधिक माहिती

वरील माहिती केवळ काही उदाहरणे आहेत. १७ जानेवारीच्या इतिहासात अनेक इतरही महत्त्वपूर्ण घटना घडल्या आहेत. आपण इतिहासात खोलवर उतरून या दिवसाबद्दल अधिक माहिती मिळवू शकतो.

१७ जानेवारी हा इतिहासात एक महत्त्वपूर्ण दिवस आहे. या दिवशी घडलेल्या घटनांनी जग आणि भारतावर मोठा प्रभाव पाडला आहे. या दिवसाबद्दल अधिक जाणून घेणे आपल्यासाठी ज्ञानवर्धक ठरेल.

नोट:

• हा लेख फक्त माहितीपूर्ण आहे.
• या लेखात दिलेली माहिती पूर्णपणे सत्य आणि अद्ययावत असल्याची हमी देण्यात येत नाही.
• अधिक सटीक माहितीसाठी इतिहास विषयक पुस्तके किंवा विश्वकोश वाचावे.

आपल्याला हा लेख कसा वाटला ते कमेंट करून सांगा.