आज दिनविशेष: २१ जानेवारी २०२५ – ऐतिहासिक घटना आणि आठवणी

आजचा दिनविशेष: २१ जानेवारी हा दिवस इतिहासातील अनेक महत्त्वाच्या घटनांनी ओळखला जातो. या दिवशी घडलेल्या घटना, प्रसंग आणि महत्त्वाच्या व्यक्तींच्या योगदानाचा घेतलेला हा आढावा तुम्हाला इतिहासाच्या एका वेगळ्या प्रवासावर नेईल.

21 जानेवारीचा दिनविशेष

२१ जानेवारीच्या दिवशी इतिहासाच्या पानांमध्ये अनेक महत्त्वाच्या घटना नोंदल्या गेल्या आहेत. चला, या खास दिवसाचा आढावा घेऊया आणि जाणून घेऊया या तारखेशी संबंधित खास गोष्टी. आज 21 जानेवारीला चित्रपट आणि दूरदर्शनाच्या जगात काही महत्वपूर्ण घटनांचा इतिहास आहे. या दिवशी अनेक असामान्य आणि ऐतिहासिक क्षण घडले ज्याने संपूर्ण जगात मोठा ठसा सोडला. कोरोनाचा पाहिल प्रकरण चीनमधील वुहान शहरात आढळले, चला तर मग, या ऐतिहासिक घडामोडींचा आढावा घेऊया.

• 1077: जर्मनीचा राजा हेन्री चतुर्थने पोप ग्रेगरी सप्तम यांच्याकडे माफी मागितली.
• 1276: फ्रेंच कार्डिनल पियरे डी टारंटाइझ कॅथोलिक चर्चच्या प्रमुखपदी निवडून आले आणि त्यांनी पोप इनोसंट पाचवे असे नाव घेतले.
• 1287: सं अगायझ करारावर स्वाक्षऱ्या झाल्या. किंग अल्फॉन्स तिसऱ्याने मिनोर्का जिंकले.
• 1324: झेन बौद्ध धर्मातील तेन्दाई आणि शिंगॉन पंथातील धार्मिक चर्चा झाली.
• 1522: प्रमुख इनक्विझिटर एड्रियन फ्लोरीस बोयन्स पोप म्हणून निवडले गेले.
• 1525: स्विस अनाबॅप्टिस्ट चळवळीची सुरुवात झाली जेव्हा कॉनराड ग्रेबेल, फेलिक्स मँझ आणि जॉर्ज ब्लॉरॉक यांनी एकमेकांना झ्युरिख येथे बाप्तिस्मा दिला.
• 1542: इंग्लंडच्या संसदेत राणी कॅथरिन हॉवर्डविरुद्ध विधेयक मंजूर करण्यात आले.
• 1549: इंग्लंडच्या संसदेत ‘द बुक ऑफ कॉमन प्रेयर’ वापरण्याचे विधेयक मंजूर झाले.
• 1664: काउंट मिक्लोस झ्रीन्यी यांनी तुर्की सैन्याशी लढाई सुरू केली.
• 1677: अमेरिकेतील पहिले वैद्यकीय प्रकाशन (स्मॉलपॉक्ससंदर्भातील पत्रिका) बोस्टनमध्ये प्रकाशित करण्यात आले.
• 1720: स्वीडन आणि प्रशियामध्ये ग्रेट नॉर्दर्न युद्ध संपवण्यासाठी शांतता करार झाला.
• 1732: रशिया आणि पर्शियाने रियास्का करारावर स्वाक्षऱ्या केल्या.
• 1749: व्हेरोना फिलहार्मोनिक थिएटर आगीत नष्ट झाले. त्याची पुन्हा पुनर्बांधणी 1754 मध्ये झाली.
• 1789: अमेरिकेतील पहिले कादंबरी “द पॉवर ऑफ सिम्पथी” इसाया थॉमस यांनी प्रकाशित केली.
• 1793: फ्रान्सचे राजा लुई सोळावे यांना देशद्रोहाच्या आरोपावरून गिलोटिनने फाशी देण्यात आली.
• 1813: हवाईमध्ये प्रथमच अननस लागवडीचा उल्लेख फ्रान्सिस्को डी पाउला मरीन यांच्या डायरीत आढळतो.
• 1818: प्रसिद्ध कवी जॉन कीट्स यांनी “ऑन अ लॉक ऑफ मिल्टन्स हेअर” ही कविता लिहिली.
• 1831: पोर्ट्समाउथ, ओहायो येथे आफ्रिकन अमेरिकन नागरिकांना सक्तीने हुसकावून लावण्यात आले.
• 1846: चार्ल्स डिकन्सच्या “द डेली न्यूज” वृत्तपत्राचा पहिला अंक प्रकाशित झाला.
• 1861: जेफरसन डेव्हिस आणि इतर चार दक्षिणी सिनेटरांनी अमेरिकेतून राजीनामा दिला.
• 1879: हेनरिक इब्सेनचे नाटक “ए डॉल्स हाऊस” कोपनहेगनमध्ये प्रथम सादर झाले.
• 1903: प्रसिद्ध जादूगार हॅरी हौदिनीने अॅमस्टरडॅम पोलिस स्टेशनमधून यशस्वी पलायन केले.
• 1921: अगाथा ख्रिस्ती यांच्या पहिल्या कादंबरी “द मिस्टेरियस अफेयर अॅट स्टाइल्स” मध्ये हरक्युल पोयरोट ही व्यक्तिरेखा प्रथम सादर करण्यात आली.
• 1924: व्लादिमीर लेनिन यांचे “लेनिनचे टेस्टामेंट” सोव्हिएत कम्युनिस्ट पार्टीकडे सुपूर्द करण्यात आले.
• 1952: भारतातील पहिल्या सार्वत्रिक निवडणुकीत पंडित जवाहरलाल नेहरू यांच्या काँग्रेस पक्षाने विजय मिळवला.
• 1954: अमेरिकेत पहिले गॅस टर्बाइन वाहन प्रदर्शित करण्यात आले.
• 1968: क्हे सानहची लढाई व्हिएतनाम युद्धामध्ये सुरू झाली.
• 1972: ईशान्य भारतातील आसाम येथे मोठ्या प्रमाणावर आंदोलन झाले.
• 1980: अमेरिकेत टेनिस खेळाडू जॉन मॅकेनरोने ऑस्ट्रेलियन ओपन जिंकला.
• 1991: सौदी अरेबियातील पहिली महिला वकील म्हणून मुनिरा फख्राने प्रवेश मिळवला.
• 2008: प्रसिद्ध भारतीय क्रिकेटपटू अनिल कुंबळेने 600 विकेट्स पूर्ण केल्या.
• 2020: कोरोनाचा पहिला प्रकरण चीनमधील वुहान शहरात आढळले.

चित्रपट आणि दूरदर्शन इतिहासातील आजच्या घटना

हॅरी हूडीनीचा जेलमधून पळवाट
1903 मध्ये, हॅरी हूडीनीने अ‍ॅम्सटर्डममधील ‘हलवेमान्स्टेग’ पोलिस स्टेशनमधून अप्रतिम पळवाट केली. हूडीनी एक प्रसिद्ध जादूगार आणि पळवाट कलेचे माहिर कलाकार होते. त्यांच्या पळवाटामुळे त्यांना जगभरातील प्रसिद्धी मिळाली आणि त्यांनी स्वत:ला जादूगार म्हणून एक अमिट छाप सोडली.

विक्टर बोरजेचे ‘कॉमेडी इन म्युझिक’ शो
1956 मध्ये, विक्टर बोरजेच्या एकट्याच्या ‘कॉमेडी इन म्युझिक’ शोचा समारोप झाला. हा शो न्यू यॉर्कच्या जॉन गोल्डन थिएटरमध्ये 849 वेळा सादर झाला, जो एक गिनीज वर्ल्ड रेकॉर्ड आहे. विक्टर बोरजे एक उत्तम कॉमेडियन आणि पियानो वादक होते, ज्यांनी संगीतमध्ये हास्याची समाविष्ट केली.

टीव्ही चॅनेल्सची सुरुवात
1957 मध्ये, KSAT चॅनेल 12 सॅन अँटोनियो, TX येथून प्रसारित होण्यास सुरुवात केली. त्यानंतर 1958 मध्ये KMOT चॅनेल 10 मिनोट, ND आणि 1961 मध्ये KIFI चॅनेल 8 आयडाहो फॉल्स, आयडाहो येथून प्रसारण सुरू झाले.

‘शाओलिन टेम्पल’ चा प्रदर्श
1982 मध्ये ‘शाओलिन टेम्पल’ या मार्शल आर्ट्स चित्रपटाचा प्रदर्श झाला. हा चित्रपट चीनमध्ये शूट केलेला पहिला हाँगकाँग चित्रपट होता आणि ज्यात जेट लीने आपल्या करिअरची सुरुवात केली.

रॉक अँड रोल हॉल ऑफ फेमचे दुसरे समावेश
1987 मध्ये, रॉक अँड रोल हॉल ऑफ फेममध्ये दुसऱ्या वेळी समाविष्ट होणाऱ्यांमध्ये ‘द कोस्टर्स’, ‘एडी कोच्रन’, ‘बो डिडली’, ‘अरेथा फ्रँकलिन’, ‘मार्विन गे’ आणि ‘बिल हेली’ यांचा समावेश होता. ‘रॉक अँड रोल’ संगीताच्या इतिहासात या कलाकारांचा महत्त्वपूर्ण ठसा आहे.

बॉब सायमनचा कॅदन
1991 मध्ये, CBS न्यूजचे प्रतिनिधी बॉब सायमन आणि त्यांची चार सदस्यांची टीव्ही क्रू 40 दिवसांपर्यंत इराकी लोकांनी बंदी बनवले. हे एक मोठे धक्कादायक घटना होती, ज्याने संपूर्ण मीडिया जगताला हादरा दिला.

गोल्डन ग्लोब्स 52वा समारंभ
1995 मध्ये, गोल्डन ग्लोब्सच्या 52व्या समारंभात ‘फॉरेस्ट गंप’ या चित्रपटाला बक्षीस मिळाले, ज्यात टॉम हॅंक्स आणि जेसिका लाँज यांना पुरस्कार मिळाले.

गोल्डन ग्लोब्स 53वा समारंभ
1996 मध्ये, ‘सेंस अँड सेंसिबिलिटी’ चित्रपटाने गोल्डन ग्लोब्सच्या 53व्या समारंभात बक्षीस मिळवले, ज्यात निकोलस केज आणि शॅरॉन स्टोन यांना पुरस्कार प्राप्त झाले.

गोल्डन ग्लोब्स 58वा समारंभ
2001 मध्ये, ‘ग्लॅडिएटर’ चित्रपटासाठी गोल्डन ग्लोब्समध्ये टॉम हॅंक्स आणि जूलिया रॉबर्ट्स यांना पुरस्कार मिळाले.

चार्ल्स फुलरचे ‘ए सोल्जर’स प्ले’ नाटक पुनरुज्जीवित
2020 मध्ये, चार्ल्स फुलरच्या ‘ए सोल्जर’स प्ले’ या नाटकाची पुनरुज्जीवित सादरीकरण अमेरिकन एअरलाईन्स थिएटरमध्ये झाली. कोविड-19 मुळे शो स्थगित झाला, परंतु या नाटकाने 3 टोनी पुरस्कार जिंकले.

आजचे महत्त्वाचे वाढदिवस

• मॅक डेव्हिस, अमेरिकन कंट्री संगीत गायक-गीतकार (“बेबी, डॉन्ट गेट हुक्ड ऑन मी”; “इन द गेटो”; “आई बिलीव इन म्युझिक”) आणि अभिनेता (नॉर्थ डलास फोर्टी), लुबॉक, टेक्सासमध्ये जन्मलेले (मृत्यु. २०२०)
• जॉन डौसेट, अमेरिकन अभिनेता (द लोन रेंजर, लॉक अप, बिग टाउन), ब्रॉकटन, प्लिमाउथ काउंटी मॅसॅच्युसेट्समध्ये जन्मलेले (मृत्यु. १९९४)
• जिल इकेनबेरी, (अँन केल्सी-एलए लॉ, मॅनहॅटन प्रोजेक्ट), न्यू हेव्हन, कनेक्टिकटमध्ये जन्मलेली
• स्टीव्हन “स्टीव्ह” रीव्ह्स, अमेरिकन व्यावसायिक बॉडी बिल्डर, अभिनेता (हर्क्युलिस, गोलियत, संडोकन), आणि परोपकारी, ग्लासगो, मोंटानामध्ये जन्मलेले (मृत्यु. २०००)
• मॅरीस ओएलेट, कॅनेडियन मॉडेल आणि व्यावसायिक कुस्तीपटू (डब्ल्यूडब्ल्यूई), मॉन्ट्रियल, क्यूबेकमध्ये जन्मलेली
• अॅलन हेव्हिट, अमेरिकन अभिनेता (डेट ब्रेनन-माय फेव्हरेट मार्टियन), न्यू यॉर्क सिटीमध्ये जन्मलेला (मृत्यु. १९८६)
• जिंक्स फाल्केनबर्ग [युजेनिया], अमेरिकन अभिनेत्री आणि १९३०-४० च्या दशकातील प्रसिद्ध अमेरिकन कव्हर-गर्ल मॉडेल, बार्सिलोना, स्पेनमध्ये जन्मलेली (मृत्यु. २००३)
• जॉन जॉर्ज [तुफेई फतेला], सीरियन अभिनेता (ब्लॅक ऑर्किड्स, डॉन जुआन, अॅडव्हेंचर्स ऑफ फू मांचू), अलेप्पो, सीरियामध्ये जन्मलेला (मृत्यु. १९६८)
• मार्गरेट शार्प, ऑस्ट्रेलियन कार्टूनिस्ट, अल्बम कव्हर आर्टिस्ट गीतकार (क्रीम), आणि चित्रपट निर्माता, सिडनी, ऑस्ट्रेलियामध्ये जन्मलेले (मृत्यु. २०१३)
• जॉन साव्हिडेंट, ब्रिटिश अभिनेता (फ्रेड एलियट इन “कोरोनेशन स्ट्रीट”), सेंट पीटर पोर्ट, ग्वेर्न्सीमध्ये जन्मलेला (मृत्यु. २०२४)
• लुके ग्राइम्स, अमेरिकन अभिनेता (यलोस्टोन), डेटन, ओहायोमध्ये जन्मलेला
• रॉबी बेन्सन, अमेरिकन अभिनेता (वन ऑन वन, रनिंग ब्रेव, चोसन), डलास, टेक्सासमध्ये जन्मलेला
• जॅरी ट्रेनर, अमेरिकन अभिनेता (ड्रेक & जोश; आयकार्ली), सॅन डिएगो, कॅलिफोर्नियामध्ये जन्मलेला
• शेरी रामसे, अमेरिकन अभिनेत्री (ट्रिश मेसन-अ‍ॅज द वर्ल्ड टर्न्स), स्टॉटन, वर्जिनियामध्ये जन्मलेली
• जॉसेफ फोर्ड मॅकग्विन, अमेरिकन दिग्दर्शक आणि अभिनेता (डिक ट्रेसीज जी-मेन), ब्रुकलिन, न्यू यॉर्कमध्ये जन्मलेले (मृत्यु. १९७१)
• इवान पुत्स्की [जोसेफ बेडनार्स्की], पोलिश-अमेरिकन व्यावसायिक कुस्तीपटू, क्राकोव्ह, पोलंडमध्ये जन्मलेला
• जे. कारोल नाईश, अमेरिकन अभिनेता (सहारा; अ मेडल फॉर बेनी), न्यू यॉर्क सिटीमध्ये जन्मलेला (मृत्यु. १९७३)
• बेनी हिल [अल्फ्रेड हॉथोर्न हिल], ब्रिटिश कॉमेडियन (द बेनी हिल शो), साउथहॅम्प्टन, हॅम्पशायर, इंग्लंडमध्ये जन्मलेला (मृत्यु. १९९२)
• मार्गरेट त्रिंटिग्नंट, फ्रेंच अभिनेत्री (ले कौसिन), बोलोग्ने-बिलानकोर्ट, फ्रान्समध्ये जन्मलेली (मृत्यु. २००३)

आजचे महत्त्वाचे मृत्यू

• 1959: अमेरिकन चित्रपट निर्माता सेसिल बी. डी मिल (द टेन कमांडमेंट्स, सॅम्सन अँड डिलिलाह), हृदयविकाराने ७७ वर्षाच्या वयात निधन झाले.
• 1938: फ्रेंच चित्रपट निर्माता जॉर्ज मेलिअस (ए ट्रिप टू द मून), ७६ वर्षाच्या वयात निधन झाले.
• 1967: अमेरिकन अभिनेत्री अँन शेरिडन (दे ड्राईव्ह बाय नाईट, डॉज सिटी, अनदर वर्ल्ड), कर्करोगाने ५१ वर्षाच्या वयात निधन झाले.
• 1963: अमेरिकन व्हॉडव्हिल आणि सायलेंट फिल्म कॉमिक अँल स्ट. जॉन (यंग अँड डंब), आणि टॉकी चित्रपट अभिनेता “फझी” स्ट. जॉन (आउटलॉज ऑफ द प्लेन्स), हृदयविकाराने ७० वर्षाच्या वयात निधन झाले.
• 1959: अमेरिकन अभिनेता कार्ल “अल्फाल्फा” स्विट्झर (अवर गँग; बिगिनर्स लक; जनरल स्पँकी), आर्थिक वादात एका परिचिताने गोळीबार करून ३१ वर्षाच्या वयात निधन झाले.
• 1937: कॅनेडियन अभिनेत्री मॅरी प्रिव्हॉस्ट (जन्म १८९८), निधन झाले.
• 1964: ऑस्ट्रियन अभिनेता जोसेफ शिल्डक्रॉउट (क्लिओपात्रा, जोसेफ शिल्डक्रॉउट प्रेझेंट्स, डायरी ऑफ अँन फ्रँक), हृदयविकाराने ६८ वर्षाच्या वयात निधन झाले.
• 1981: अमेरिकन अभिनेता अँलिन जोसलिन (दे वोंट फॉरगेट; कॅफे सोसायटी), ७९ वर्षाच्या वयात निधन झाले.
• 1975: अभिनेत्री मॅरी लोहर (पिग्मायलियन, स्मॉल होटेल, एस्केपेड), ८४ वर्षाच्या वयात निधन झाले.
• 1985: अमेरिकन व्यावसायिक कुस्तीपटू आणि प्रमोटर एडी ग्राहम, ५५ वर्षाच्या वयात निधन झाले.
• 1965: डॉक्टर/टीव्ही होस्ट हार्वे झोरबाऊ (प्ले द गेम), ६८ वर्षाच्या वयात निधन झाले.
• 1988: बर्मीज जन्मलेले ब्रिटिश अभिनेता अब्राहम सोफेर (नेकेड जंगल, एलिफंट वॉक), ९१ वर्षाच्या वयात निधन झाले.
• 1991: अभिनेता फ्रँक मिशेल (म्युझिक इज मॅजिक, प्रेरी गनस्मोक), निधन झाले.
• 1996: अमेरिकन स्टेज आणि स्क्रीन अभिनेता जॉर्डन क्रिस्टोफर (एंजेल, एंजेल, डाउन वी गो; सीक्रेट्स ऑफ मिडलँड हाइट्स), हृदयविकाराने ५५ वर्षाच्या वयात निधन झाले.
• 1851: (गुस्ताव) अल्बर्ट लॉर्टझिंग, जर्मन स्पिलओपेरा संगीतकार आणि अभिनेता (झार अंड झिम्मरमन), ४९ वर्षाच्या वयात निधन झाले.
• 1766: ब्रिटिश अभिनेता जेम्स क्विन (कोव्हेंट गार्डन थिएटर), ७२ वर्षाच्या वयात निधन झाले.